Dieta moczanowa. Co jeść, a czego nie jeść przy dnie moczanowej?

Właściwa dieta przy dnie moczanowej jest jednym z narzędzi terapeutycznych. Wyklucza ona z jadłospisu wiele produktów, ale ułatwia powrót do zdrowia. Zmiana nawyków żywieniowych na stałe może poprawić komfort życia osób cierpiących na dnę moczanową, zmniejszyć intensywność ataków oraz poprawić ogólną kondycję organizmu. Co wolno, a czego nie wolno jeść przy dnie moczanowej?

Czym jest dna moczanowa i jakie są jej objawy?

Dna moczanowa (inaczej podagra lub skaza moczanowa) to choroba zapalna stawów, której pierwotną przyczyną jest podwyższone stężenie kwasu moczowego we krwi. Moczan sodu ulega krystalizacji w płynie stawowym, a odkładające się w tkankach złogi powodują ból, obrzęk, zaczerwienienie i tkliwość. W fazie zaostrzenia choroby obserwuje się podwyższenie temperatury wywołane stanem zapalnym.

Podagra ma charakter nawrotowy, a w przebiegu choroby występują okresy bezobjawowe, międzynapadowe, które przerywają nagłe ataki wraz z silnymi dolegliwościami bólowymi. Najostrzejszym stadium choroby jest przewlekłe zapalenie stawów zwane dną przewlekłą, guzkowatą.

Najczęstsze przyczyny dny moczanowej

​Dna moczanowa jest chorobą wynikającą z nadmiernego stężenia kwasu moczowego we krwi, prowadzącego do odkładania się kryształów moczanu sodu w stawach i tkankach. Główne przyczyny tego schorzenia obejmują zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe.​

Do najczęstszuch przyczyn dny moczanowej zaliczamy:

• Niewłaściwa dieta – spożywanie dużej ilości produktów bogatych w puryny, takich jak czerwone mięso, podroby, niektóre owoce morza, co prowadzi do zwiększenia poziomu kwasu moczowego. ​
• Nadmierne spożycie alkoholu – szczególnie piwa, które zawiera puryny, może zwiększać ryzyko wystąpienia dny moczanowej. ​
• Otyłość i nadwaga – nadmierna masa ciała sprzyja podwyższeniu stężenia kwasu moczowego we krwi. ​
• Choroby współistniejące – takie jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, niewydolność nerek czy zespół metaboliczny, mogą predysponować do rozwoju dny moczanowej. ​
• Przyjmowanie niektórych leków – np. diuretyków, aspiryny w dużych dawkach czy cyklosporyny, może prowadzić do hiperurykemii. ​
• Predyspozycje genetyczne – skłonność do dny moczanowej może być dziedziczna. ​
• Płeć i wiek – mężczyźni po 40. roku życia oraz kobiety po menopauzie są bardziej narażeni na rozwój dny moczanowej. ​
• Inne czynniki – takie jak urazy, operacje, intensywny wysiłek fizyczny czy odwodnienie, mogą wywołać napad dny moczanowej. ​

Rozpoznanie i leczenie dny moczanowej wymaga konsultacji z lekarzem, który zaleci odpowiednie badania oraz terapię farmakologiczną i dietetyczną.

Dna moczanowa — dieta. Jaka powinna być?

Dieta przy dnie moczanowej – jak w przypadku innych chorób metabolicznych – odgrywa ważną rolę w procesie zdrowienia. Dieta przy dnie moczanowej powinna być lekkostrawna, bogata w warzywa, produkty z pełnego ziarna i niskotłuszczowe nabiały, a jednocześnie uboga w puryny. Ważne jest także regularne nawodnienie organizmu, które wspiera usuwanie kwasu moczowego i zmniejsza ryzyko zaostrzeń choroby.

Nie  zaleca się  stosowania diet niskowęglowodanowych o podwyższonej ilości białka i tłuszczów, które zwykle dają szybkie efekty w redukcji masy ciała. W mięsie, podrobach, galaretach, wywarach gotowanych na mięsie i kościach występuje wysoka zawartość związków purynowych, które podnoszą poziom kwasu moczowego. Wysokie spożycie tych produktów, będzie skutkować napadami dny moczanowej.

Dna moczanowa — co jeść?

Dieta przy dnie moczanowej powinna być dobrze zbilansowana i oparta na produktach o niskiej zawartości puryn, które pomagają kontrolować poziom kwasu moczowego we krwi. Odpowiednie nawyki żywieniowe mogą zmniejszyć częstotliwość napadów choroby oraz poprawić samopoczucie.

Jakie owoce można jeść przy dnie moczanowej?

Osoby z dną moczanową mogą spożywać większość owoców, w tym jabłka, gruszki, wiśnie, ananas, kiwi, czereśnie, śliwki, truskawki, pomarańcze, banany. Owoce te są bogate w witaminy i minerały, a jednocześnie mają niską zawartość puryn, dzięki czemu są bezpieczne dla osób z dną moczanową. Szczególnie polecane są wiśnie i czereśnie, które wykazują działanie przeciwzapalne oraz mogą wspomagać usuwanie nadmiaru kwasu moczowego z organizmu. Warto jednak unikać owoców kandyzowanych oraz przetworzonych, takich jak dżemy z dodatkiem cukru, ponieważ nadmiar fruktozy może sprzyjać podwyższonemu stężeniu kwasu moczowego.

Czytaj również: Nie wiesz, czy herbata jest zdrowa? Poznaj jej wpływ na organizm

Jakie warzywa można jeść przy dnie moczanowej?

W diecie przy dnie moczanowej zaleca się spożywanie następujących warzyw: cukinia, marchew, ogórki, pomidory, rzodkiewki, sałata, ziemniaki, cebula, buraki czerwone, papryka zielona, kalafior, kapusta włoska, bakłażany, szparagi, seler, fasolka szparagowa, dynia, kabaczek, por, cykoria, jarmuż i koper. Są one lekkostrawne, bogate w błonnik i witaminy, a przy tym nie zwiększają poziomu kwasu moczowego. Warto spożywać je w postaci surowej, gotowanej na parze lub duszonej, aby zachować ich wartości odżywcze.

Niegdyś zalecano ograniczenie lub nawet wyeliminowanie roślin strączkowych oraz kukurydzy w diecie osób zmagających się z dną moczanową. Najnowsze badania dotyczące wpływu spożywania suchych nasion roślin strączkowych na poziom kwasu moczowego w organizmie pokazują, że mimo wysokiej zawartości puryn, fasola, groch czy soczewica nie prowadzą do wzrostu jego stężenia we krwi. Oznacza to, że włączenie tych produktów do diety osób z dną moczanową nie zwiększa ryzyka hiperurykemii i może być bezpiecznym źródłem białka roślinnego.

Czytaj również: Dieta bezglutenowa – co należy wyeliminować z jadłospisu? Kto powinien ją zastosować?

Co pić przy dnie moczanowej, aby usunąć nadmiar kwasu moczowego?

Aby usunąć nadmiar kwasu moczowego i zapobiegać jego krystalizacji w nerkach konieczne jest nawadnianie organizmu. Zaleca się spożywanie około 3 litrów płynów dziennie, co wspomaga filtrację nerek i ogranicza ryzyko powstawania kamieni moczowych. Co pić przy dnie moczanowej?

• Najlepszym wyborem jest woda mineralna i źródlana, które wspomogą wydalanie kwasu moczowego.
• W okresach zaostrzenia objawów warto sięgać po wody alkaliczne, ponieważ pomagają one w neutralizacji kwasu moczowego.
• Dobrym rozwiązaniem są także słabe napary herbat, zwłaszcza zielonej i białej, które mają właściwości przeciwutleniające i wspierają metabolizm.
• Warto włączyć do diety herbaty ziołowe, np. z pokrzywy, skrzypu czy rumianku, które wspierają pracę nerek. Kawa może być spożywana w umiarkowanych ilościach, ponieważ nie podnosi poziomu kwasu moczowego.
• Soki warzywne, zwłaszcza z selera, buraka czy marchwi, dostarczają cennych składników odżywczych i mają właściwości alkalizujące.
• Dobrym wyborem są również niesłodzone kompoty, które mogą urozmaicić codzienne nawodnienie.

Unikaj słodzonych napojów, alkoholu (zwłaszcza piwa) oraz napojów gazowanych dla utrzymania prawidłowego metabolizmu kwasu moczowego i zmniejszenia ryzyka ataków dny moczanowej.

Czego nie jeść przy dnie moczanowej?

Dieta przy dnie moczanowej wymaga eliminacji produktów bogatych w puryny, które podnoszą poziom kwasu moczowego we krwi i mogą prowadzić do zaostrzenia objawów. Jadłospis osób z wysokim poziomem kwasu moczowego we krwi powinien ograniczać lub całkowicie eliminować produkty wpływające na hiperurykemię. Oto lista produktów, których należy unikać:

• Mięso i przetwory – wędliny przemysłowe, podroby, galarety, konserwy mięsne oraz wywary gotowane na mięsie i kościach są bogate w puryny i mogą prowadzić do podwyższenia poziomu kwasu moczowego.
• Ryby i owoce morza – śledzie, szproty, sardynki, owoce morza, ryby wędzone i konserwy rybne również należą do grupy produktów o wysokiej zawartości puryn, dlatego powinny zostać wyeliminowane z diety.
• Mleko i produkty mleczne – należy unikać żółtego sera, serów pleśniowych, serów topionych oraz tłustego twarogu, ponieważ mogą one wpływać na metabolizm kwasu moczowego i utrudniać jego wydalanie.
• Tłuszcze – słonina, łój, smalec oraz masło w nadmiernych ilościach mogą sprzyjać stanom zapalnym i pogarszać objawy dny moczanowej. Lepszym wyborem są tłuszcze roślinne, takie jak oliwa z oliwek czy olej lniany.
• Owoce – rabarbar nie jest zalecany przy dnie moczanowej, ponieważ może wpływać na zwiększenie stężenia kwasu moczowego.

Czytaj również: Dieta w chorobie Hashimoto – co jeść, czego unikać?

Dna moczanowa — przykładowa dieta i jadłospis na 3 dni

Dieta przy dnie moczanowej powinna być dobrze zbilansowana i bogata w produkty niskopurynowe, aby wspierać organizm i ograniczać ryzyko nawrotów choroby. Oto przykładowy jadłospis na trzy dni, który dostarcza niezbędnych składników odżywczych, jednocześnie pomagając utrzymać prawidłowy poziom kwasu moczowego we krwi.

Dzień 1

• Śniadanie – Owsianka na mleku z owocami (np. jagody, jabłka) i orzechami włoskimi. Można dodać łyżeczkę miodu dla smaku.
• Drugie śniadanie – Jogurt naturalny z dodatkiem pestek słonecznika i garści wiśni.
• Obiad – Pieczony dorsz z kaszą jaglaną i duszonymi warzywami (cukinia, marchew, pietruszka). Do tego lekka surówka z sałaty i pomidora.
• Podwieczorek – Koktajl z kefiru, banana i kilku orzechów laskowych.
• Kolacja – Sałatka z twarogiem, pestkami dyni, oliwą z oliwek i dodatkiem rukoli oraz ogórka.

Dzień 2

• Śniadanie – Chleb żytni pełnoziarnisty z twarogiem i plastrami pomidora, doprawiony oregano.
• Drugie śniadanie – Garść migdałów i jabłko.
• Obiad – Kurczak gotowany na parze podany z ryżem basmati oraz marchewką duszoną z koperkiem.
• Podwieczorek – Sałatka owocowa z wiśni, gruszki i kiwi, skropiona sokiem z cytryny.
• Kolacja – Jogurt naturalny z wiśniami, pestkami dyni i odrobiną siemienia lnianego.

Dzień 3

• Śniadanie – Koktajl owocowy na bazie jogurtu naturalnego z dodatkiem truskawek i nasion chia.
• Drugie śniadanie – Pieczywo pełnoziarniste z pastą z awokado i rzodkiewką.
• Obiad – Sandacz pieczony z ziemniakami i buraczkami, podany z lekkim dressingiem z oliwy i cytryny.
• Podwieczorek – Kisiel domowy na bazie owoców jagodowych i siemienia lnianego.
• Kolacja – Warzywa grillowane (cukinia, papryka, bakłażan) podane z hummusem i odrobiną natki pietruszki.

Taki jadłospis wspiera organizm, dostarcza niezbędnych składników odżywczych i pomaga w utrzymaniu stabilnego poziomu kwasu moczowego. Ważne jest także regularne wypijanie odpowiedniej ilości płynów.

Dieta pudełkowa na dnę moczanową od SuperMenu – którą wybrać?

Jedną z najkorzystniejszych diet przy dnie moczanowej, zwłaszcza w okresie zaostrzenia objawów, jest dieta wegetariańska z dodatkiem chudego nabiału. Powinna opierać się na warzywach, owocach, produktach mlecznych, jajach oraz zdrowych tłuszczach roślinnych.

Samodzielne komponowanie odpowiednich posiłków może być wyzwaniem, dlatego warto skorzystać z cateringu dietetycznego SuperMenu, który oferuje dobrze zbilansowane i smaczne opcje dostosowane do potrzeb osób z dną moczanową. Dieta Vege to świetny wybór dla tych, którzy chcą ograniczyć spożycie mięsa i zadbać o zdrowie. Dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych, bazując na warzywach, owocach, nabiale oraz zdrowych tłuszczach roślinnych. Z kolei dieta Wegańska całkowicie eliminuje produkty odzwierzęce i opiera się na roślinach strączkowych, kaszach, pestkach i wegańskich jogurtach.

Zarówno dieta Vege, jak i Wegańska dostępne są w różnych kalorycznościach (1250 – 2500 kcal), dzięki czemu można je dopasować do swoich indywidualnych potrzeb. Jeśli chcesz ułatwić sobie zdrowe odżywianie i uniknąć problemów z układaniem jadłospisu, SuperMenu to wygodne i smaczne rozwiązanie, które pozwoli Ci zadbać o zdrowie bez zbędnego wysiłku.