Dieta moczanowa. Co jeść, a czego nie jeść przy dnie moczanowej?

Dna moczanowa powstaje w wyniku wysokiego stężenia kwasu moczowego we krwi. Choroba powoduje bolesne dolegliwości, ponieważ w jej wyniku moczan sodu odkłada się w stawach i ścięgnach w postaci kryształków. Dieta przy dnie moczanowej jest jednym z narzędzi terapeutycznych. Wyklucza ona z jadłospisu wiele produktów, ale ułatwia powrót do zdrowia. Co wolno, a czego nie wolno jeść przy dnie moczanowej?

Dna moczanowa – co to jest?

Dna moczanowa (inaczej podagra lub skaza moczanowa) to choroba zapalna stawów, której pierwotną przyczyną jest podwyższone stężenie kwasu moczowego we krwi. Moczan sodu ulega krystalizacji w płynie stawowym, a odkładające się w tkankach złogi powodują ból, obrzęk, zaczerwienienie i tkliwość. W fazie zaostrzenia choroby obserwuje się podwyższenie temperatury wywołane stanem zapalnym. Dieta przy dnie moczanowej – jak w przypadku innych chorób metabolicznych – odgrywa ważną rolę w procesie zdrowienia.

Dna moczanowa występuje w populacjach społeczeństw wysokorozwiniętych. U kobiet choroba może pojawić się po menopauzie, jednak częściej schorzenie to dotyczy mężczyzn po ukończeniu 40 roku życia. 

Podagra ma charakter nawrotowy, a w przebiegu choroby występują okresy bezobjawowe, międzynapadowe, które przerywają nagłe ataki wraz z silnymi dolegliwościami bólowymi. Najostrzejszym stadium choroby jest przewlekłe zapalenie stawów zwane dną przewlekłą, guzkowatą.

Jaką dietę stosować przy dnie moczanowej?

Dieta moczanowa jest niezbędnym elementem przeciwdziałania nawrotom choroby. Czynniki ryzyka są ściśle powiązane ze sposobem żywienia, dlatego wiele osób zadaje sobie pytanie, co jeść, a czego nie wolno jeść przy dnie moczanowej. Właściwe wybory żywieniowe oraz modyfikacja stylu życia, mają pozytywny wpływ na ograniczenie nawrotów choroby. 

Do czynników ryzyka wystąpienia dny moczanowej należą:

• nadwaga i otyłość
• zaburzenia lipidowe
• nadmierna podaż produktów zawierających duże ilości puryn
• nadużywanie alkoholu
• zatrucie glinem lub ołowiem

Czytaj również: Dieta bezglutenowa – co należy wyeliminować z jadłospisu? Kto powinien ją zastosować?

Pacjenci cierpiący na dnę moczanową to w przeważającej części osoby z nadwagą lub otyłością, dlatego też. Najczęściej dieta w dnie moczanowej powinna być jednocześnie dietą redukcyjną. Przy czym przy dnie moczanowej należy unikać głodówek i zbyt dużego deficytu energetycznego, gdyż to wiąże się ze wzrostem stężenia kwasu moczowego we krwi (hiperurykemia).

Dna moczanowa – czego unikać?

Nie  zaleca się  stosowania diet niskowęglowodanowych o podwyższonej ilości białka i tłuszczów, które zwykle dają szybkie efekty w redukcji masy ciała. W mięsie, podrobach, galaretach, wywarach gotowanych na mięsie i kościach występuje wysoka zawartość związków purynowych, które podnoszą poziom kwasu moczowego. Wysokie spożycie tych produktów, będzie skutkować napadami dny moczanowej.

Jeśli ze względu na dnę moczanową zmagasz się z nadwagą, możesz skorzystać z kalkulatora BMI, by obliczyć swoją prawidłową wagę. Pomocny okaże się również kalkulator kalorii, który wskaże Ci dzienne zapotrzebowanie energetyczne.

Dieta przy podwyższonym kwasie moczowym.

Jadłospis osób z wysokim poziomem kwasu moczowego we krwi powinien ograniczać lub całkowicie eliminować produkty wpływające na hiperurykemię. Kwas moczowy bada się w surowicy krwi oraz w moczu. Zwiększone stężenie kwasu moczowego występuje w wyniku upośledzenia funkcji wydalania tego składnika przez nerki wraz z moczem. 

Przyczyna zaburzeń wydalania kwasu moczowego może być spowodowana:

• niewydolnością nerek;
• nadciśnieniem tętniczym;
• niedoczynnością tarczycy;
• nadczynnością przytarczyc;
• kwasicą mleczanową;
• kwasicą ketonową;
• przyjmowaniem leków na bazie kwasu acetylosalicylowego. 

Dna moczanowa może dotknąć osoby w każdym wieku i związana jest, w większości z nadwagą i otyłością. Dieta moczanowa z ograniczoną zawartością związków purynowych oraz kontrola poziomu kwasu moczowego, minimalizuje ryzyko występowania ataków dny moczanowej. 

Jaka jest najlepsza dieta przy dnie moczanowej?

Podstawowe zalecenia dotyczące żywienia w dnie moczanowej dotyczą ograniczenia źródeł związków purynowych, ponieważ w wyniku ich rozkładu powstaje kwas moczowy. 

Czytaj również: Dieta w chorobie Hashimoto – co jeść, czego unikać?

Jedną z pomocnych diet przy dnie moczanowej, a szczególnie w okresie napadu, jest dieta wegetariańska w połączeniu z chudym nabiałem. W menu powinny dominować warzywa, owoce, przetwory mleczne, jaja oraz chude źródła białka i tłuszcze z przewagą roślinnych. Pacjent dotknięty chorobą powinien zwiększyć spożycie płynów w ilości do około 3 litrów na dobę, aby zapobiegać zagęszczeniu moczu i krystalizacji soli kwasu moczowego w kanalikach nerkowych. Przy dnie moczanowej z diety należy także zdecydowanie wykluczyć cukier i słodycze.

Samodzielne ułożenie jadłospisu przy dnie moczanowej może być trudne. Warto poprosić o pomoc dietetyka klinicznego, który pomoże ułożyć odpowiednie menu.

Dna moczanowa – co jeść?

• Mięso i przetwory – chude mięso w ograniczonych ilościach: drób, wołowina, wieprzowina.
• Ryby i owoce morza – dorsz, sandacz, mintaj.
• Mleko i produkty mleczne – mleko, jogurt naturalny, maślanka, kefir, chudy twaróg.
• Tłuszcze – oleje roślinne, pestki, orzechy.
• Warzywa i owoce – prawie wszystkie, szczególnie polecane czereśnie i wiśnie. 
• Napoje – woda źródlana, mineralna, herbata, kawa, herbaty ziołowe, soki warzywne. 

Dna moczanowa – czego nie jeść?

• Mięso i przetwory – wędliny przemysłowe, podroby, galarety, konserwy, wywary z mięsa i kości.
• Ryby i owoce morza – śledź, szprot, sardynki, owoce morza, ryby wędzone, konserwy rybne.
• Mleko i produkty mleczne – żółty ser, ser pleśniowy, ser topiony, tłusty twaróg.
• Tłuszcze – słonina, łój, smalec, masło.
• Warzywa – kukurydza, szpinak, brokuły.
• Owoce – rabarbar. 
• Napoje – słodzone napoje, alkohol, w szczególności piwo. 

Czytaj również: Nie wiesz, czy herbata jest zdrowa? Poznaj jej wpływ na organizm