Bretarianizm – czym jest? Czy człowiek może tak żyć?

Displeased young woman sitting at the empty plate.

Bretarianizm to nowe pojęcie, które określa styl życia osób świadomie rezygnujących z picia wody i przyjmowania pożywienia. Z całą stanowczością należy podkreślić, że bretarianizm może zagrażać zdrowiu i życiu i jest sprzeczny z założeniami zdrowego stylu życia. Na czym polega bretarianizm?

Bretarianizm – co to takiego?

Bretarianizm to zjawisko, które jest oparte na błędnym wyobrażeniu, co do źródeł czerpania energii życiowej z szeroko pojętej przyrody. Filozofia bretarian opiera się o przekonanie, że człowiek, aby przeżyć, nie potrzebuje wody ani jedzenia. Spożywanie pokarmów i przyjmowanie płynów jest traktowane jako uzależnienie, którego należy się pozbyć. Energia wystarczająca do zapewnienia wszystkich czynności życiowych w ich mniemaniu pochodzi z powietrza. Odmianą bretarianizmu jest solarianizm. Jak sama nazwa wskazuje, w tym równie skrajnym i irracjonalnym podejściu do wytwarzania energii niezbędne jest jedynie słońce, a dokładnie emitowane przez nie promienie.

Jeśli chodzi o bretarianizm badania naukowe w pełni zaprzeczają temu niebezpiecznemu trendowi. Organizm, aby prawidłowo funkcjonować, wymaga zbilansowanej diety, bogatej we wszystkie składniki odżywcze. Równie poważne są skutki odwodnienia i warto podkreślić, że bez wody zarówno człowiek, jak i żaden inny organizm żywy ze świata fauny i flory – nie przeżyje. O ile rośliny w procesie fotosyntezy wykorzystuję energię słoneczną, to niezbędna jest przy tym woda. Bretarianizm jednak odnosi się bezpośrednio do potrzeb człowieka, dlatego to zjawisko wydaje się szokujące. 

Bretarianizm – filozofia a fizjologia 

Bretarianizm całkowicie wyklucza potrzebę przyjmowania pożywienia. Jest to styl życia, (przez osoby stosujące bretarianizm traktowany jako filozofia), który jest zaprzeczeniem podstawowych fizjologicznych potrzeb człowieka. Bretarianizm za najważniejszy cel stawia sobie wolność, a konieczność zdobywania pożywienia to pewnego rodzaju ograniczenie, którego należy się pozbyć.

Czytaj również:  Zdrowe jedzenie - 10 najważniejszych zasad zdrowego odżywiania

Bretarianizm – jak zacząć?

Osoby, które z pełną świadomością całkowicie rezygnują z jedzenia, jak sami twierdzą przygotowują się do tej decyzji przez wiele tygodni, często nawet miesięcy lub lat. Głęboko wierząc, że pożywienie nie jest potrzebne, przestają odczuwać łaknienie. I tym samym doświadczają nagłego przypływu energii. Bretarianizm, pod kątem metabolicznym można porównać do stanu głodówki. Jeżeli nie dostarczymy do organizmu składników odżywczych, w pierwszej kolejności uszczuplane są zapasy glukozy. Następnie jako substrat energetyczny wykorzystywane są tłuszcze.

Wspomniany przypływ mocy i sił witalnych wiąże się z włączeniem przez organizm alternatywnych dla glukozy źródeł energii. Mimo tego, że preferencyjnie zawsze jako paliwo wykorzystane zostaną cukry, to równie dobrze zarówno mózg, mięśnie, jak i serce pracują na ciałach ketonowych. W sytuacji, gdy przestajemy spożywać węglowodany lub następuje drastyczne ich ograniczenie jak na przykład w diecie ketogennej, organizm przechodzi na spalanie kwasów tłuszczowych zmagazynowanych w tkance tłuszczowej. W wątrobie rozpoczyna się produkcja ciał ketonowych. W tym procesie powstaje kwas beta-hydroksymasłowy (BHB), acetooctan i aceton. Zmianie wówczas ulegają szlaki metaboliczne, a związki powstałe z tłuszczu (ciała ketonowe) pełnią funkcję paliwa służącego do zabezpieczenia całkowitej przemiany materii. Jedyne komórki, które wymagają dostarczenia glukozy to erytrocyty. Jednak glukoza może też powstawać w procesie glukoneogenezy z substratów nie cukrowych, dlatego możemy być spokojni o nasze czerwone krwinki. 

Na podstawie tej wiedzy co najmniej nieprawdziwe jest mniemanie, że do przeżycia wystarczy energia pochodząca z powietrza lub promieniowania słonecznego. Organizm pozbawiony bieżącej podaży żywności uruchamia swoje zapasy. 

W przypadku braku energii z pożywienia organizm zużywa:

  • glikogen mięśniowy i wątrobowy;
  • kwasy tłuszczowe;
  • białko ustrojowe. 

Bretarianizm a odwodnienie 

Bretarianizm obok eliminacji pokarmów, zakłada także rezygnację z picia wody. O funkcjach wody w ustroju pisano prace naukowe, gdyż jej rola jest niepodważalna. Woda wypełnia przestrzenie wewnątrz i na zewnątrz komórek oraz stanowi ważny składniki osocza i limfy. Znajduje się we wszystkich płynach ustrojowych i z nimi powiązanych układach. Woda także jest niezbędna do przeprowadzenia wielu reakcji biochemicznych, pomaga w usuwaniu toksyn i zbędnych produktów przemiany materii. Bierze udział w termoregulacji.

Czytaj również:  Zakwasy – przyczyny i objawy. Sposoby na ból mięśni po treningu

W kontekście niebezpiecznych skutków, jakie może przynieść bretarianizm warto wspomnieć, do czego może doprowadzić odwodnienie organizmu. 

Bretarianizm, a objawy odwodnienia:

  • silne odczucie pragnienia;
  • suchość błon śluzowych;
  • trudności z wypróżnianiem;
  • zawroty głowy;
  • ból głowy;
  • rozdrażnienie;
  • przyspieszona akcja serca;
  • przyspieszony oddech;
  • wzrost ciśnienia krwi;
  • osłabienie koncentracji;
  • tzw. zimne poty;
  • uczucie zmęczenia;
  • ciemna barwa moczu;
  • drętwienie kończyn;
  • utrata przytomności.

W świetle badań naukowych nie ma możliwości przeżycia bez wody. W związku z powyższym bretarianizm nie znajduje naukowego uzasadnienia i należy podać w wątpliwość pełne wyrzeczeń podejście wyznawców tej niebezpiecznej praktyki. 

Bretarianizm a odchudzanie

Najlepszym sposobem redukcji masy ciała jest zbilansowana dieta z ustalonym, racjonalnym deficytem energetycznym. Żadne drakońskie modele żywienia, głodówki czy posty nie sprawdzą się w dłuższej perspektywie czasu i – co gorsza – mogą spowodować efekt jojo

Czy bretarianizm spowoduje utratę masy ciała? Z całą pewnością tak, ale będzie odbywać się to kosztem szeroko pojętego zdrowia. Zarówno lekarze, jak i dietetycy całkowicie odradzają tego typu rozwiązanie. Chcąc pozbyć się zbędnych kilogramów tkanki tłuszczowej, należy postawić na zrównoważoną dietę, spożywać mniej kalorii niż wynika z aktualnego zapotrzebowania i wprowadzić umiarkowaną aktywność fizyczną. 

Jak powinna wyglądać dieta redukcyjna?

  1. Ustal racjonalny deficyt kaloryczny (odejmij 15-20% kcal od swojego aktualnego zapotrzebowania).
  2. Zaplanuj właściwe proporcje makroskładników (białek, tłuszczów i węglowodanów).
  3. Spożywaj regularne posiłki w odstępach 3-4 godzin. 
  4. Pamiętaj o śniadaniu.
  5. Jedz lekkostrawne kolacje na 2-3 godziny przed snem.
  6. Wybieraj chude źródła białka np. chude mięso, ryby, owoce morza, nasiona roślin strączkowych, odżywka białkowa. 
  7. Spożywaj węglowodany o niskim indeksie glikemicznym np. pieczywo razowe z pełnego przemiału, makaron razowy, kasza gryczana, komosa ryżowa, ryż brązowy. 
  8. Sięgaj po zdrowe tłuszcze – oliwa z oliwek, awokado, tłuste ryby morskie. 
  9. Zwiększ ilość warzyw i dodawaj je do każdego posiłku.
  10. Wprowadź do diety więcej warzyw. 
  11. Pij przynajmniej 2 litry wody.
Czytaj również:  Redukcja tkanki tłuszczowej – sposoby jak pozbyć się tkanki tłuszczowej

Obok zmiany stylu życia i wprowadzenia zdrowych nawyków żywieniowych warto zadbać o właściwą regenerację. Odpoczynek i nocna regeneracja również sprzyjają utracie masy ciała, regulują poziom hormonów i zapewniają prawidłowy przebieg procesów związanych z przemianą materii

Źródła:

  1. M. Grabda. Bretarianizm – Czy można przeżyć bez jedzenia i picia?(2020). https://doktorfit.edu.pl/bretarianizm/
  2. C. Cybulska, E. Marcinkowska, M. Grzymisławski (2018).Głodowanie z wyboru ― konsekwencje zdrowotne. Forum Zaburzeń Metabolicznych(1):1-8