Dieta koktajlowa. Dlaczego nie jest to dieta dla każdego?

Dieta koktajlowa to mało skuteczny i często niezdrowy sposób odżywiania wprowadzany przez osoby, które chcą schudnąć. O ile koktajle na bazie warzyw i owoców są świetnym uzupełnieniem zbilansowanego jadłospisu, to stosowanie diety płynnej lub innej o zmienionej konsystencji, powinno mieć zastosowanie jedynie w wybranych jednostkach chorobowych. 

Dieta koktajlowa – o co chodzi?

Na czym polega dieta koktajlowa, nie trzeba chyba specjalnie nikomu tłumaczyć. Opiera się głównie na przyjmowaniu posiłków w formie koktajli, przygotowanych przy wykorzystaniu świeżych owoców i warzyw. Bazą może być woda, mleko, napój roślinny, jogurt, kefir lub maślanka. W menu ograniczane są wówczas takie produkty jak mięso, ryby, jaja, czyli z dietetycznego punktu widzenia pożądane źródła pełnowartościowego białka. Ponieważ dieta koktajlowa nie należy do zalecanych, udokumentowanych naukowo sposobów żywienia, nie istnieją żadne konkretne i jednoznaczne wytyczne, na których można byłoby się opierać. Poza tym bez wyraźnych wskazań lekarza nie należy zastępować klasycznych zbilansowanych posiłków koktajlami owocowymi.

Dieta koktajlowa efekty zawdzięcza przede wszystkim wyeliminowaniu wysoko przetworzonej żywności. Odstawiane są wyroby garmażeryjne, wędliny przemysłowe, konserwy, produkty typu fast food, słodkie i słone przekąski, białe pieczywo i napoje gazowane, ale też produkty mączne takie jak nawet chleb pełnoziarnisty.

Dieta koktajlowa – dla kogo?

Przepisy na koktajle cieszą się zainteresowaniem u osób, które szybko pragną pozbyć się nadmiernej masy ciała i oczyścić organizm. Warto jednak podkreślić, że odchudzanie to proces, który wymaga długofalowej zmiany nawyków żywieniowych i stylu życia. Dodatkowo prawidłowo przeprowadzona redukcja masy ciała wymaga wprowadzenia regularnych treningów, które przyspieszą metabolizm. U zdrowego człowieka kilkudniowa dieta oparta na zielonych koktajlach, nie będzie powodować poważnych konsekwencji zdrowotnych, czy niedoborów. Jednak są osoby, które nie powinny sięgać po żadne skrajne modele żywienia, ze względu na swojej zdiagnozowane jednostki chorobowe lub stan fizjologiczny. Niedozwolone jest stosowanie żadnej niskokalorycznej diety u dzieci i młodzieży ze względu na wzmożone zapotrzebowania na pełnowartościowe białko i pozostałe składniki odżywcze. 

Czytaj również:  Dieta ketogeniczna - na czym polega dieta keto?

Dieta koktajlowa – przeciwwskazania:

  • ciąża i karmienie piersią;

  • niedożywienie;
  • choroby o podłożu psychicznym (bulimia, anoreksja);
  • cukrzyca typu 1 i 2;
  • choroby tarczycy;
  • nowotwory. 

Koktajle są bardzo dobrym uzupełnieniem zbilansowanej diety, a wyłączne przyjmowanie posiłków w formie smoothie, soków, czy koktajli nie powinno odbywać się bez wyraźnych wskazań lekarza lub dietetyka klinicznego. 

Dieta płynna, jako odpowiednik diety koktajlowej – w jakich przypadkach należy ją stosować?

Nauka, jaką jest dietetyka, posiada odpowiednik diety koktajlowej i jest to tzw. dieta lekkostrawna o płynnej konsystencji. Należy zacząć od tego, w jakim celu powinno się stosować dietę łatwo strawną. 

Wskazania do stosowania diety łatwo strawnej:

  • zapalenie błony śluzowej żołądka i jelit;
  • nowotwory przewodu pokarmowego;
  • nadpobudliwość jelita grubego;
  • choroby nerek i układu moczowego;
  • choroby infekcyjne, w których przebiegu występuje wysoka gorączka;
  • przewlekłe choroby układu oddechowego;
  • okres rekonwalescencji po zabiegach operacyjnych;
  • u pacjentów długo leżących z powodu zaburzeń pracy przewodu pokarmowego. 

Bezwzględnym warunkiem stosowania diety łatwo strawnej o płynnej konsystencji jest dostarczenie osobie chorej wszystkich niezbędnych składników odżywczych, zabezpieczając kaloryczność według zapotrzebowania, przy jednoczesnym wykluczeniu produktów ciężkostrawnych. Sposób odżywiania zbliżony do diety koktajlowej stosuje się najczęściej w placówkach medycznych, jako uzupełnienie i wsparcie procesu leczenia. Z całą pewnością z dietetycznego punktu widzenia nie jest to dobry sposób, aby tracić zbędne kilogramy.

Dieta koktajlowa – dlaczego nie należy jej stosować?

W przypadku osób zdrowych nie należy opierać żywienia na piciu samych koktajli, gdyż nie zastąpią one pełnowartościowych posiłków o stałej konsystencji. Dostarczanie posiłków wyłącznie w formie płynnej może upośledzać sam proces trawienia, gdyż wstępny etap oddziaływania enzymów na przyjmowany pokarm ma miejsce w jamie ustnej. Amylaza ślinowa rozpoczyna rozkład węglowodanów. Podobnie gryzienie i formowanie kęsa pokarmowego pobudza soki trawienne i daje sygnał do mózgu o przyjmowaniu posiłku. Dodatkowo w trakcie stosowania diety koktajlowej rzadko dochodzi do pokrycia zapotrzebowania na energię i niezbędne składniki odżywcze. 

Czytaj również:  Dieta redukcyjna – co jeść, ile kalorii na redukcji?

Stosowanie diet ubogoenergetycznych również wiąże się z wieloma niekorzystnymi konsekwencjami jak m.in.: 

  • spadek energii;
  • obniżenie koncentracji;
  • stałe uczucie zimna;
  • problemy ze snem;
  • powstawanie niedoborów;
  • niedożywienie białkowe;
  • zaburzenia hormonalne;
  • uczucie zmęczenia;
  • bóle głowy;
  • ból brzucha;
  • wypadanie włosów;
  • sucha skóra;
  • łamliwe paznokcie;
  • zaparcia. 

Wiele osób zastanawia, ile można schudnąć na diecie koktajlowej. Warto podkreślić, że jest to modyfikacja sposobu odżywiania, która często zakłada deficyt energii poniżej podstawowej przemiany materii. Mimo że pierwsze efekty stosowania diety koktajlowej przyjdą dość szybko, to nieprawidłowo przeprowadzona redukcja masy ciała grozi efektem jojo. 

Dieta koktajlowa – nie, zdrowe koktajle – tak

Sposób żywienia, który opiera się na przyjmowaniu koktajli, nie jest zalecany bez wyraźnych wskazań medycznych. Warto wprowadzić niektóre zasady diety koktajlowej do swojego jadłospisu, co ugruntuje zdrowe nawyki żywieniowe. Przygotowane na bazie świeżych warzyw i owoców wykazują wysoką koncentrację substancji bioaktywnych, witamin, minerałów i związków o działaniu antyoksydacyjnym.

Dlaczego warto pić koktajle?

  • dostarczają witamin i składników mineralnych;
  • zawierają cenne antyoksydanty;
  • są źródłem błonnika pokarmowego;
  • zawierają chlorofil;
  • wspierają oczyszczanie organizmu z toksyn;
  • sprzyjają odchudzaniu;
  • poprawiają nawodnienie organizmu;
  • wspierają pracę układu pokarmowego;
  • wpływają korzystnie na odporność;
  • zapewniają wysoką jakość snu;
  • poprawiają stan skóry, włosów i paznokci. 

Koktajle przygotowane na bazie warzyw i owoców mogą być traktowane jako szybka przekąska, która średnio zawiera około 200 kcal i uzupełni nasz jadłospis w wartościowe składniki odżywcze. 

Źródła:

  • Ciborowska Helena; Rudnicka Anna. Dietetyka Żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2017