Dieta w chorobie Hashimoto – co jeść, czego unikać?

Dieta Hashimoto to model żywienia zakładający wykluczenie z menu produktów o działaniu prozapalnym i działającym stymulująco na pracę układu odpornościowego. Dieta w Hashimoto może być skuteczną metodą walki z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy i wspierać remisję choroby. Hashimoto i dieta – co jeść, jakie produkty są dozwolone i co należy wyeliminować z diety?

Dieta w Hashimoto – czym jest autoimmunologiczne zapalenie tarczycy?

Choroba Hashimoto to przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, które wynika z zaburzeń pracy układu odpornościowego. W procesie zapalnym atakowane i niszczone są własne tkanki. 

Prawidłowo funkcjonująca tarczyca produkuje dwa hormony: tyroksynę i trójjodotyroninę, których działanie jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. W chorobie Hashimoto, w wyniku procesu zapalnego i autoagresji gruczoł tarczycowy ulega destrukcji, przez co zmniejsza się ilość wytwarzanych hormonów. W wyniku tej patologii dochodzi do wystąpienia niedoczynności tarczycy. Konsekwencją choroby Hashimoto jest niedoczynność tarczycy, które leczone jest analogiem lewoskrętnej tyroksyny. 

Objawy Hashimoto:

• ciągłe uczucie zimna (głównie dłoni i stóp);
• suchość skóry (najczęściej na zgięciach stawów łokciowych, kolanowych);
• wypadanie włosów;
• permanentne zmęczenie;
• obniżenie nastroju;
• tzw. mgła mózgowa – trudność zebrania myśli;
• wzrost masy ciała. 

Hashimoto i niedoczynność tarczycy dotyczy wszystkich grup populacyjnych i wiekowych. Największe ryzyko rozwoju choroby dotyczy jednak kobiet, choroba ta często jest diagnozowane po ciąży. 

Etiologia choroby Hashimoto nie jest do końca poznana, jednak można wyodrębnić czynniki genetyczne, środowiskowe oraz współistniejące inne choroby o podłożu autoimmunologicznym mające wpływ na występowanie choroby. Do innych chorób autoimmunizacyjnych, które często pociągają za sobą inne schorzenia, wynikające z zaburzonej pracy układu odpornościowego zalicza się celiakię, anemię złośliwą, reumatoidalne zapalenie stawów i stwardnienie rozsiane.

Dieta w Hashimoto – jak wpływa na tarczycę?

Dieta w chorobie Hashimoto może wspierać pracę gruczołu, łagodzić objawy i z czasem doprowadzić do remisji. Wśród czynników żywieniowych największe znaczenie przypisuje się niedoborowi witaminy D, cynku, selenu oraz nadmiarowi jodu. 

O ile choroby nie można wyleczyć to dieta w Hashimoto stanowi istotny element przywracania równowagi organizmu i lepszego samopoczucia oraz wyrównania parametrów zdrowotnych. Prawidłowe zbilansowanie makro i mikro składników pożywienia na syntezę hormonów tarczycy, a także ich wydzielanie i przemiany biochemiczne, do jakich dochodzi pod ich wpływem. 

Dieta w Hashimoto ma na celu:

• wspieranie czynności tarczycy;
• obniżanie stanu zapalnego w gruczole;
• łagodzenie procesu autoagresji;
• wspomaganie terapii syntetyczną lewotyroksyną;
• ograniczenie ryzyka rozwoju zaburzeń metabolicznych;
• minimalizowanie ryzyka konsekwencji niedoboru hormonów tarczycy;
• ograniczenie powstawania innych chorób autoimmunologicznych. 

Dieta przy Hashimoto powinna mieć działanie przeciwzapalne, co będzie hamowało proces autoagresji. Prawidłowo skomponowana dieta Hashimoto będzie wspierać pracę tarczycy i poprawiać samopoczucie osoby dotkniętej chorobą. 

Dieta Hashimoto powinna uwzględniać występowanie innych chorób i alergii pokarmowych, które często współwystępują wraz z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy. Najczęściej z diety Hashimoto wyklucza się gluten, mleko, jaja i drożdże. 

Hashimoto dieta – podstawowe zalecenia.

Dieta Hashimoto ogranicza produkty spożywcze i składniki żywności, które mogą działać drażniąco na śluzówkę jelit i prowokować układ odpornościowy do wzmożonej pracy. Dieta w chorobie Hashimoto powinna być prawidłowo zbilansowana pod względem makroskładników oraz dostarczać wszystkich niezbędnych witamin i minerałów, które będą wspierać pracę organizmu. Dodatkowo bogata w kwasy tłuszczowe nienasycone głównie z rodziny omega-3 zawarte m.in. w tłustych rybach morskich, oleju lnianym ze względu na ich działanie przeciwzapalne. 

Ustalając zapotrzebowanie energetyczne w diecie Hashimoto należy wziąć pod uwagę:

• płeć;
• wiek;
• stan fizjologiczny;
• aktywność fizyczną; 
• choroby współistniejące;
• stan odżywienia oparty na badaniach laboratoryjnych i pomiarach antropometrycznych.

Przy chorobie Hashimoto i niedoczynności tarczycy bardzo często występuje obniżenie tempa przemiany materii. Dodatkowo siedzący tryb życia, brak codziennej aktywności fizycznej i niewłaściwe nawyki żywieniowe będą prowadzić do powstawania otyłości, insulinooporności i innych zaburzeń metabolicznych. Osobom z nadmierną masą ciała zalecana jest dieta Hashimoto o obniżonej kaloryczności, przy czym niewskazane są posty i diety niedoborowe. Szczególnie niebezpieczne dla funkcjonowania gruczołu tarczycy jest niedożywienie białkowe oraz skrajne restrykcje kaloryczne, które będą prowadzić do wzrostu stężenia TSH i obniżać tempo metabolizmu. Dieta w Hashimoto i niedoczynności tarczycy zakłada wykluczenie produktów zawierających goitrogeny. Są to substancje, które wiążąc się z jodem, blokują syntezę hormonów tarczycy, uniemożliwiając wbudowanie jodu do tyrozyny. Substancje goitrogenne, które należy wyeliminować z diety Hashimoto występują w soi i produktach sojowych, proso (kasza jaglana), manioku, fasoli limeńskiej, orzechach ziemnych, batatach, ziemniakach, kapuście, brukselce, jarmużu, brokułach, rzepie kalafiorze, brukwi i zielonej herbacie. Pogłębienie negatywnego wpływu goitrogenów na pracę tarczycy potęguje jednoczesny niedobór jodu.

Hashimoto dieta – produkty dozwolone.

W diecie Hashimoto należy zwrócić uwagę na prawidłowe proporcje makroskładników, aby zapewnić prawidłową pracę organizmu. Właściwie zbilansowane menu dostarcza składniki niezbędne do syntezy hormonów oraz ogranicza produkty, które zaburzają ten proces. Dodatkowo ma na celu wsparcie farmakologicznego leczenia niedoczynności tarczycy.  

Białko (chude mięso, ryby) w chorobie Hashimoto jest niezbędne ze względu na dostarczanie aminokwasu o nazwie tyrozyna, który jest wykorzystywany do syntezy hormonu tarczycy – tyroksyny. Właściwy udział tego makroskładnika w diecie Hashimoto hamuje wypadanie włosów, poprawia wygląd skóry i siłę mięśni. 

Źródłem pełnowartościowego białka jest mięso – chudy drób bez skóry, królik, cielęcina, jagnięcina, ryby, owoce morza. Niewskazane jest czerwone mięso z przerośniętym tłuszczem, wysoko przetworzone wędliny, kiełbasy, parówki. Należy także ograniczyć nabiał ze względu na zawartą kazeinę, która będzie miała silne właściwości antygenowe. 

Tłuszcze w diecie Hashimoto powinny być podawane w proporcjach zmniejszających podaż kwasów tłuszczowych nasyconych na korzyść nienasyconych, zwłaszcza omega-3. Kwasy tłuszczowe wielonienasycone n-3 działają hamująco na odpowiedź układu odpornościowego oraz przeciwdziałają lipogenezie co ma kluczowe znaczenie dla osób z nadmierną masą ciała. 

Źródłem zdrowych tłuszczów są oleje roślinne – olej lniany, olej z wiesiołka, ogórecznika, czarnuszki, oliwa z oliwek, olej z dzikiej, róży, pestki, nasiona, awokado, tłuste ryby.  W diecie Hashimoto należy ograniczyć nasycone kwasy tłuszczowe pochodzące z tłustego mięsa, smalcu, śmietany, masła. Przeciwwskazane są produkty przetworzone, zawierający utwardzone tłuszcze roślinne z izomerami trans z nienasyconych kwasów tłuszczowych w tym pieczywo cukiernicze, batony, ciasta, słodycze, margaryny, chipsy i produkty typu fast-food. 

Węglowodany w diecie Hashimoto powinny być traktowane jako główne źródło energii. Dostarczane z produktów zbożowych z pełnego przemiału o niskim indeksie glikemicznym, ze względu na normalizację gospodarki glukozowo-insulinowej w organizmie, co jest kluczowe w utrzymaniu prawidłowej masy ciała. 

Źródła węglowodanów przy diecie Hashimoto to pieczywo pełnoziarniste, produkty zbożowe – kasze, komosa ryżowa, amarantus, ryż dziki, brązowy. Zaleca się wyeliminowanie z diety Hashimoto cukrów prostych o wysokim indeksie glikemicznym – słodycze, cukierki, ciastka, soki owocowe, napoje, dżemy i owoce ze słodkiej zalewy.