Dieta w niedoczynności tarczycy – na czym polega?

kobieta je obiad

Niedoczynność to najczęstsze zaburzenie funkcji tarczycy. Spowodowane jest zazwyczaj autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy, nazywanym chorobą Hashimoto. Jak radzić sobie z niedoczynnością tarczycy? Dieta, obok farmakoterapii, to bardzo ważny element leczenia tego schorzenia. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, na czym polega dieta przy niedoczynności tarczycy.

Czym jest niedoczynność tarczycy?

Niedoczynność tarczycy to choroba polegająca na niedoborze lub nieprawidłowym działaniu hormonów tarczycy. Może być spowodowana np. długotrwałym niedoborem jodu w pożywieniu czy wadą wrodzoną. Jednak najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy w dzisiejszych czasach jest autoimmunologiczna choroba Hashimoto. Czym charakteryzuje się ta choroba? Układ immunologiczny uznaje własne komórki tarczycy za obce i zaczyna wytwarzać przeciwciała przeciwko białkom produkowanym przez tarczycę: anty-TPO (przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej) i anty-TG (przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie). Przeciwciała powodują uszkodzenie komórek tarczycy i upośledzają wytwarzanie hormonów przez gruczoł.

Niezależnie od tego czy mamy do czynienia ze “zwykłą” niedoczynnością tarczycy czy Hashimoto, objawy są podobne – należą do nich, m.in.: sucha i szorstka skóra, łamliwość paznokci, nadmierne wypadanie włosów, obrzęki, senność, obniżone ciśnienie tętnicze krwi, ciągłe uczucie zmęczenia, wahania nastroju, zaparcia, wzrost masy ciała.

Niedoczynność tarczycy – dieta. Najważniejsze zasady

Ważnym elementem leczenia niedoczynności tarczycy, obok farmakoterapii, jest odpowiednio dobrana dieta

Prawidłowo zbilansowany jadłospis:

  • wspomaga proces leczenia i znacząco łagodzi objawy choroby,
  • ułatwia utrzymanie właściwej masy ciała,
  • wycisza proces zapalny.

Podstawowe zalecenia dietetyczne w niedoczynności tarczycy każdego typu to:

  1. Regularne spożywanie posiłków – najlepiej pięciu dziennie, co około 3 godziny. W ten sposób unikniesz uczucia głodu między posiłkami i chęci na podjadanie, a także wyregulujesz tempo metabolizmu.
  2. Ograniczenie źródeł cukrów prostych – takich, jak ciasta, ciasteczka, cukierki i inne słodycze.
  3. Odżywianie zgodne z zasadami racjonalnego żywienia – Twoje codzienne menu powinno obfitować w pełnowartościowe białko, węglowodany złożone, wielonienasycone kwasy tłuszczowe, owoce i warzywa. 
  4. Unikaj produktów wysokoprzetworzonych, zawierających aromaty, barwniki czy konserwanty.
  5. Utrzymuj odpowiednie odstępy czasowe między przyjmowaniem leków i spożywaniem posiłków. Leki na niedoczynność tarczycy powinno przyjmować się rano, godzinę przed pierwszym posiłkiem, chyba że lekarz zaleci inaczej.
Czytaj również:  Pomysły na zdrowie i pożywne śniadania do pracy

Co jeść przy niedoczynności tarczycy?

Dieta na niedoczynność tarczycy nie może być uboga w tłuszcz. Składnik ten jest potrzebny do prawidłowego funkcjonowania hormonów. Należy przede wszystkim zadbać o odpowiednią ilość kwasów tłuszczowych omega-3 w diecie. Mają one działanie przeciwzapalne. Ich najlepszym źródłem są tłuste ryby morskie, olej lniany, orzechy włoskie czy awokado. Działanie przeciwzapalne mają również antyoksydanty, czyli przeciwutleniacze, które znajdziemy w różnokolorowych warzywach i owocach.

Ważny jest też optymalny poziom jodu w diecie przy niedoczynności tarczycy. Znajdziemy go w rybach i owocach morza (makrela, małże, dorsz, ostrygi), otrębach, soli jodowanej oraz w specjalnych wodach mineralnych. Należy jednak pamiętać, że zarówno niedobór, jak i nadmiar jodu może negatywnie wpływać na pracę tarczycy. Nadmierne spożycie jodu może prowadzić do zahamowania syntezy hormonów tarczycy.

W diecie przy niedoczynności tarczycy kluczowych jest kilka składników mineralnych. Selen ma działanie przeciwzapalne oraz bierze udział w przekształcaniu hormonu T4 do T3. Znajdziemy go w orzechach brazylijskich, rybach morskich, owocach morza, jajach, czosnku, grzybach. Sięgaj też po produkty bogate w cynk – nasiona i orzechy, produkty pełnoziarniste, mięso i jaja. W Twojej diecie powinna pojawić się żywność bogata w żelazo, szczególnie czerwone mięso, wątróbka, żółtka jaj i zielone warzywa. Pierwiastek ten wchodzi w skład peroksydazy jodującej – enzymu biorącego udział w syntezie hormonów tarczycy. Niedobór żelaza powoduje zahamowanie wytwarzania hormonów oraz przyczynia się do zwiększonego wydzielania TSH.

Bardzo ważną rolę w diecie przy niedoczynności tarczycy odgrywa też błonnik pokarmowy – usprawnia pracę układu pokarmowego i na długo daje uczucie sytości. Pomaga w niwelowaniu zaparć, które często towarzyszą tej chorobie. Najlepsze źródła błonnika pokarmowego to warzywa i owoce, płatki zbożowe, kasze, otręby i inne produkty pełnoziarniste.

Dieta przy niedoczynności tarczycy Hashimoto

Na co szczególnie zwrócić uwagę w przypadku autoimmunologicznej niedoczynności tarczycy? Dieta powinna obfitować w produkty wykazujące działanie przeciwzapalne, czyli głównie w źródła kwasów tłuszczowych omega-3 oraz antyoksydantów.

Czytaj również:  Jak skutecznie i zdrowo schudnąć?

Zaleca się też zwiększenie ilości białka w diecie – nawet do 25% energii z diety. Takie aminokwasy, jak tyrozyna są niezbędne do syntezy hormonów tarczycy. Wybieraj głównie pełnowartościowe białko pochodzenia zwierzęcego – chude mięso, ryby oraz jaja. Nie oznacza to, że przy niedoczynności tarczycy nie można być na diecie wegetariańskiej. Jest ona jedynie trudniejsza do zbilansowania. Nie wiesz jak skomponować dietę roślinną, aby dostarczała Ci wystarczającej ilości białka? Skorzystaj z pomocy specjalistów – zamów catering dietetyczny wegetariański opracowany przez dietetyków.

Rozważ suplementację witaminy D3. U osób chorujących na Hashimoto często występują niedobory tego składnika. Warto wykonać badanie poziomu witaminy D3, by dowiedzieć się, czy cierpimy na jej niedobór. Najlepszym źródłem witaminy D3 jest synteza skórna pod wpływem promieniowania słonecznego, ale możliwa jest wyłącznie w lecie i to w określonych godzinach (między 10:00 a 15:00). W okresie od września do marca w naszej strefie klimatycznej zaleca się suplementację tej witaminy. W produktach spożywczych znajduje się zbyt mało witaminy D3, aby pokryć zapotrzebowanie.

Dieta w niedoczynności tarczycy typu Hashimoto powinna zawierać optymalną ilość witaminy B12, ze względu na częste współwystępowanie anemii złośliwej.

Czego nie jeść przy niedoczynności tarczycy?

Rewolucję żywieniową przy niedoczynności tarczycy warto rozpocząć od rezygnacji z żywność wysokoprzetworzonej i wszystkiego, co z nią związane – konserwantów, barwników, wzmacniaczy smaku, tłuszczów trans, rafinowanego cukru. 

W diecie przy niedoczynności tarczycy zaleca się też ograniczenie, a najlepiej całkowitą rezygnację ze spożywania soi i produktów sojowych. Badania sugerują, że u osób chorych z niedoczynnością tarczycy białko sojowe obniża istotnie absorpcję leków i powoduje konieczność zwiększenia ich dawki.

Zmniejsz spożycie warzyw kapustnych, ale nie rezygnuj z nich całkowicie, ponieważ są cennym źródłem witamin antyoksydacyjnych, składników mineralnych i błonnika. Warzywa te zawierają goitrogeny – tzw. substancje wolotwórcze, które mogą wiązać się z jodem i utrudniać syntezę hormonów tarczycy. Długie gotowanie tych warzyw, bez przykrywki, znacząco zmniejsza zawartość goitrogenów w potrawie. Obserwuj swój organizm i reakcje na poszczególne pokarmy. W przypadku chorób autoimmunologicznych często współwystępują nietolerancje pokarmowe, głównie na nabiał i gluten. Jeśli zauważysz u siebie niepokojące objawy po spożyciu mleka krowiego lub produktów zawierających gluten, spróbuj wyeliminować je ze swojej diety. Sięgaj po zdrowe zamienniki nabiału, np. napoje i jogurty roślinne (ryżowe, migdałowe, kokosowe). Pszenne produkty zastąp pieczywem bezglutenowym, komosą ryżową, kaszą gryczaną, kaszą jaglaną itp. Nie wiesz, jak zabrać się do diety eliminacyjnej? Wypróbuj naszą dietę No gluten & No lactose.

Czytaj również:  Ektomorfik – budowa ciała i charakterystyka

Niedoczynność tarczycy – dieta odchudzająca

Wiele osób chorujących na niedoczynność tarczycy zmaga się jednocześnie z nadwagą lub otyłością. Wówczas wskazane jest zastosowanie diety odchudzającej. Jak schudnąć przy niedoczynności tarczycy? Podstawą jest właściwie dobrany deficyt kaloryczny – nie może być ani za mały, ani za duży. Obniżenie kaloryczności diety o 500-1000 kcal umożliwia stopniową utratę masy ciała i z czasem osiągnięcie trwałych efektów. Jednak zbyt wysoki deficyt może osłabić organizm i doprowadzić do upośledzenia działania układu immunologicznego i tarczycy. W celu dopasowania optymalnej diety w niedoczynności tarczycy, warto skonsultować się z dietetykiem lub skorzystać z usług profesjonalnego cateringu dietetycznego.