Przyczyny tycia – co powoduje, że tyjemy?

Przyczyny tycia mogą mieć różne podłoże, jednak najczęściej wspólnym mianownikiem jest zbyt wysokie spożycie kalorii. Brak dostosowania energetyczności diety do faktycznego zapotrzebowania będzie wpływać na gromadzenie się tkanki tłuszczowej. Otyłość z kolei prowadzi do wielu zaburzeń zdrowotnych. Jakie są przyczyny nadmiernego tycia i jak im zaradzić?

Przyczyny tycia – niewłaściwa dieta

Powody tycia w przeważającej ilości przypadków sprowadzają się do spożywania nadmiaru kalorii. Będzie to też powiązane z jakością spożywanych pokarmów i niewłaściwie zbilansowaną dietą. Zbyt duża ilość cukrów prostych i tłuszczów, które pochodzą zwykle ze słodkich i słonych przekąsek lub napojów gazowanych to puste kalorie, które w żaden sposób nie odżywiają organizmu. Sięgamy po nie najczęściej w sytuacjach kryzysowych, kiedy jesteśmy głodni, a nie mamy dostępu do wartościowego posiłku. Dlatego warto planować swój jadłospis, aby zabezpieczyć się przed tego typu sytuacjami. 

Przyczyny tycia w okresie dojrzewania mogą wynikać z burzy hormonów, która zachodzi w młodym organizmie. Przyczyną tycia nie zawsze są hormony, a brak aktywności fizycznej, dostęp do żywności wygodnej typu fast-food i spożywanie słodkich napojów.

Jak zapanować nad ilością spożywanych kalorii? 

1.     Ustal swoje zapotrzebowanie na energię. 

W pierwszej kolejności należy wyliczyć, ile tak właściwie powinniśmy spożywać kalorii. Możesz skorzystać z dostępnego kalkulatora kalorii, który wskaże faktyczne dzienne zapotrzebowanie energetyczne. Najczęściej powody tycia wynikają z tego, że spożywamy więcej kalorii, niż potrzebuje nasz organizm.

2.     Zbilansuj swoją dietę pod względem makroskładników. 

Niewłaściwie zbilansowane menu, to także jedna z przyczyn nadmiernego tycia. Niedostateczna ilość pełnowartościowego białka, zdrowych tłuszczy w kontrze do wysokiego spożycia węglowodanów prostych, przyczynia się do szybkiego przybierania na wadze. Pełnowartościowe białko, nienasycone kwasy tłuszczowe będą nie tylko dostarczać organizmowi niezbędnych składników odżywczych, ale dodatkowo będą wpływać na zapewnienie uczucia sytości. 

3.     Wprowadź do diety zwiększoną ilość warzyw i owoców. 

Produkty pochodzenia roślinnego są kluczowym elementem zdrowej diety. Dostarczają witaminy, minerały oraz związki o działaniu antyoksydacyjnym. Dodatkowo błonnik pokarmowy, który jest ważny dla prawidłowej pracy przewodu pokarmowego, będzie zapewniał sytość.

4.     Unikaj cukrów prostych w diecie.

Za główną przyczynę tycia obwinia się nadmierne spożywanie cukrów prostych, które najczęściej przyjmujemy jako słodkie i słone przekąski. Batony, cukierki, ciastka, drożdżówki dają szybki zastrzyk energii, jednak po ich zjedzeniu szybko powraca uczucie głodu, co skłania do sięgnięcia po kolejną przekąskę. 

5.     Zrezygnuj z produktów typu fast-food. 

Niezdrowe jedzenie, dania w panierce, smażone w głębokim tłuszczu – ich częste spożycie może być jedną z przyczyn tycia. Dodatkowo jest to najczęściej żywność niskiej jakości o zwiększonej zawartości sodu i innych dodatków do żywności poprawiających smak, co dodatkowo będzie obciążać organizm. 

6.     Unikaj alkoholu pod każdą postacią. 

Produkty alkoholowe są bardzo kaloryczne – 1 gram czystego etanolu to 7 kcal. Dla porównania 1 gram tłuszczu zawiera 9 kcal. Wiele osób, szczególnie płci męskiej zastanawia się, jakie są przyczyny otyłości brzusznej. Sformułowanie „piwny brzuch” ma swoje uzasadnienie. Piwo mimo stosunkowo niskiej zawartości alkoholu jest napojem o bardzo wysokiej kaloryczności i wysokim glikemicznym ze względu na zawartość słodów. Jedna standardowa puszka piwa to około 250 kcal. Łatwo policzyć, że spożycie kilku piw będzie miało wysoki udział w kaloryczności diety.  

Przyczyny nagłego tycia

Powody tycia mogą wiązać się także z szeregiem zaburzeń zdrowotnych, które będą miały wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu w tym metabolizm glukozy lub tempo przemiany materii. 

Przyczyny szybkiego tycia

1.     Zajadanie stresu.

Są osoby, które na sytuacje stresowe reagują zwiększonym łaknieniem. Rozładowanie emocji i powrót w strefę komfortu następuje podczas konsumpcji. Najczęściej są to produkty lub dania typu fast food, które cechuje wysoka kaloryczność i niska gęstość odżywcza. 

2.     Insulinooporność.

Inaczej stan przedcukrzycowy, który objawia się niską wrażliwością tkanek na działanie insuliny, może należeć do jednej z przyczyn szybkiego tycia. Rozwojowi insulinooporności będzie sprzyjać wysokie spożycie węglowodanów o wysokim indeksie glikemicznym. 

3.     Cukrzyca typu 2.

Cukrzyca typu 2 jest chorobą metaboliczną, która wynika z zaburzeń gospodarki  węglowodanowej. Jest to stan przewlekłej hiperglikemii, który obok wprowadzenia restrykcji dietetycznych wymaga wspomagania farmakologicznego. Zwykle cukrzycy typu 2 towarzyszy otyłość.

4.     Zaburzenia gospodarki hormonalnej. 

Hormony regulują pracę poszczególnych narządów i odpowiadają za prawidłowość procesów metabolicznych, dlatego też zaburzona ich gospodarka przyczynia się do wzrostu masy ciała. Niedoczynność tarczycy, zaburzenia funkcjonowania ośrodka głodu i sytości, leptynooporność to przykładowe powody tycia spowodowane przez nieprawidłowości ze strony układu endokrynnego.

5.     Okres ciąży.

Ciąża, szczególnie jej dalszy rozwój, czyli II i III trymestr, należy do jednej z przyczyn szybkiego tycia. Jednak jest to stan fizjologicznie uzasadniony rozwojem płodu. W związku z tym racjonalny wzrost masy ciała u kobiet oczekujących na narodziny dziecka jest naturalny. 

6.     Okres menopauzy. 

U kobiet wchodzących w okres menopauzy stopniowo zmniejsza się produkcja hormonów płciowych. Często dochodzi wówczas do przewagi estrogenowej, która traktowana jako przyczyna tycia u kobiet około 50. roku życia. 

7.     Uwarunkowania genetyczne.

Geny, które dziedziczymy po naszych przodkach, będą również czynnikiem, który może być traktowany jako jedna z przyczyn tycia. Jednak mimo predyspozycji genetycznych, zawsze będzie musiał wystąpić tzw. czynnik uwalniający i są to najczęściej złe nawyki żywieniowe. Dlatego główne powody tycia są związane z nieprawidłową, niewłaściwie zbilansowaną dietą i brakiem aktywności fizycznej.